Crystallography Laboratory University of Nijmegen

Hoe herken ik het ideale kristal?

Een opsomming van positieve uiterlijke kenmerken van een kristal, waaraan het als 'waarschijnlijk geschikt voor röntgendiffractie' herkend kan worden, zou er als volgt uit kunnen zien:

-    het kristal is symmetrisch, d.w.z. regelmatig van vorm;

-    transparante kristallen zijn helder, gelijkmatig gekleurd, en niet vertroebeld of versluierd;

-    het kristal is niet verontreinigd;

-    het kristal bevat geen insluitsels (gas, vloeistof of andere vaste stof);

-    er zijn geen breuklijnen zichtbaar;

-    er zijn geen groeilijnen zichtbaar;

-    de buitenkant bevat geen oneffenheden (aangroeisels, vastgekoekt materiaal);

-    het kristal heeft scherp gedefiniëerde, paarsgewijs evenwijdige kristalvlakken, paarsgewijs evenwijdig lopende kristalribben en scherpe hoekpunten;

-    de normalen van de kristalvlakken gaan allen door één punt, of, anders gezegd, er zijn geen inspringende hoeken aanwezig;

-    het kristal is niet beschadigd (barsten e.d.).

Ideaal zijn kristallen vrijwel nooit. Ongehinderde groei komt namelijk bijna nooit voor. Kristallen die aan de ronde wand van een reageerbuis gegroeid zijn, zijn aan één kant vaak afgerond en missen daar de scherpe vlakken. Ze kunnen dan voor röntgenanalyse echter nog steeds zeer bruikbaar zijn!

Aan sommige dingen is bovendien iets te doen. Slechte delen in het kristal kunnen soms verwijderd worden, meerlingen kunnen soms gescheiden worden. Echter, elke bewerking (snijden, splijten, slijpen) brengt risico met zich mee. Doe dit bij voorkeur dan ook nooit zonder vooraf contact op te nemen met kristallografie (of vraag hen het te doen).

Bovengenoemde criteria dienen gebruikt te worden om een schifting te maken in Uw aanbod van kristallen. Vaak zijn er maar enkele kristallen in een 'batch' die de toets der kritiek doorstaan. Voldoet het beste kristal in een 'batch' niet aan één of een paar van bovengenoemde punten dan kan een diffractie-experiment toch overwogen worden. Dit wordt mede bepaald door het antwoord op de vraag of nieuwe pogingen ùberhaupt mogelijk zijn en binnen een redelijk tijdsbestek kunnen plaatsvinden.

Een goed kristal en nu?

Back to the Crystallography Home Page